In de leefstijlgeneeskunde worden begrepen dat gezondheid en ziekte worden beïnvloed door verschillende factoren. Volgens De Vries, De Weijer & Hoenders (2022) kunnen deze determinanten grofweg worden verdeeld in drie categorieën: aangeboren, aangedaan en aangeleerd. Vandaag wil ik deze indeling toepassen op verhogende/verlagende risicofactoren van kanker.

1. Aangeboren determinanten 🧬
   Dit verwijst naar de genetische en erfelijke factoren waarmee we geboren worden. Hoewel we geen controle hebben over deze factoren, is het belangrijk om bewust te zijn van de invloed die ze kunnen hebben op onze gezondheid. Bij kanker kunnen aangeboren factoren zoals genetische mutaties (bijvoorbeeld BRCA1 en BRCA2 bij borstkanker) een significant risico vormen.
   
2. Aangedaan determinanten 🌍
   Deze categorie omvat factoren waaraan we gedurende ons leven worden blootgesteld. Dit kunnen zowel externe als interne invloeden zijn, zoals:
   omgevingsfactoren (Blootstelling aan schadelijke stoffen, zoals asbest), Infecties (virussen zoals HPV en bacteriën) en medische geschiedenis (eerdere bestraling)
   
3. Aangeleerde determinanten 🏃‍♂️🍎
   Deze verwijzen naar gedragingen en gewoonten die we gedurende ons leven ontwikkelen. Deze determinanten zijn vaak het meest beïnvloedbaar en kunnen een aanzienlijke impact hebben op verhoogd (of verlaagd!) risico op een diagnose. Leefstijlkeuzes, zoals roken en ongezonde voeding zijn bekende risicofactoren die de kans op kanker kunnen vergroten. Lichamelijke activiteit vermindert het risico op darmkanker, borstkanker en baardmoederkanker.

Combinatie van determinanten
Als leefstijlcoach is het goed om te realiseren dat het vaak een combinatie is van bovenstaande determinanten. Net zoals dat overgewicht vaak niet één oorzaak heeft, is dat bij het krijgen van kanker ook niet. Wel kunnen we als leefstijlcoaches focussen op aangeleerde determinanten die van negatieve invloed zijn (of juist die van positieve invloed zijn!)